Kush eshte Gazi Mehmet Pasha ?

Gazi Mehmet Pasha ndryshe njihet me emrin Mehmet Bej Dukagjini i cili eshte i biri i Ahmet Pashe Dukagjini (1) Ashtu sikurse babai i tij edhe Gazi Mehmet Pasha arriti fame te madhe ne fush betej duke u bere keshtu nje nder ushtaret me te njohur te Perandorise Osmane. Per shkak te trimeris dhe suksesit te tij merr graden Pasha dhe Gazi. Me vone ai behet Sanxhakbeu i Shkodres.

Ne drejtimin e tij si Sanxhakbe ai la disa ndertima me vlera te medhe sociale, kulturore dhe islame ne travat shqiptare, sidomos ne qytetin e Prizrenit. Me donacionet e tij personale per hir te Zotit ne mahallen e Bajraklis ndertoj Xhamin  e Bajraklis (2).
Ndertimi i xhamis filloj ne vitin 1571 dhe ka perfundur ne vitin 1574. Shuma e perdorur per ndertimin e kompleksit te Gazi Mehmet Pashes ishte 340.000 akçash te cilat si destinacion do perdoren per ndertimin e xhamise dhe medresese.


Perveç xhamise Gazi Mehmet Pasha ndertoj; mejtepe, medrese (3), ders hane, hamam, tyrbe, biblotek. Edhe sot te gjitha keto ndertasa ndodhen ne qytetin e Prizrenit. Krahas ketyre ndertimeve ai ngriti dhe tyrben e tij personale e cila ngeli bosh pasi Gazi Mehmet Pasha vdiq ne vitin 1596 gjate nje beteje ne Hubgari ku edhe u varros.(4)

Pergatiti
Gezim KOPANI

Marr nga: https://gezimkopani.blogspot.com/2021/05/kush-eshte-gazi-mehmet-pasha.html
__________
1. Ahmet Pash Dukagjini eshte shqiptare prej familjes Dukagjini.  Rreth vitit 1503 behet Sanxhakbej i Ankaras. Ne vitin 1503 u martua me Gevhershah Sullatan (e cila ishte vajza e Ajshe Hatun e bija e Sulltan Bejazidit II-te e cila ishte e martuar me Guvej Pasha. Nga kjo martes ato kishin nje djale i quajtur Ahmet Beu dhe tre vajza te quajtura; Gervhershan Sulltan, Kamershah Sulltan, dhe Mihrima Sulltan). Nga kjo martes ai kishte nje djale dhe nje vajze: Dukagjinzade pra Mehmet Pasha (Gazi Mehmet Pasha) dhe Fatma Sulltan. Ne vitin 1511 Ahmet Pash Dukagjini behet Bejlerbeu i Anadollit duke luajtur nje rol madh ne sigurimin e Princ Selimit i cili ne vitin 1512 behet Sulltan. Ne vitin 1513 behet vezir (minister) duke marr keshtu pjese ne Divanin (mbledhjet Sulltanore). Ahmet Pash Dukagjini korri fitore te medhe duke u renditur nder Pashallaret me me ndikim. Ai kishte nen drejtim 20.000 ushtar te rangut te larte te quajtur "Spahi". Ahmet Pasha Dukagjini arriti te behet deri Vezir i madh (si te thuash Kryeminister). Per shkak te arritjeve te medha, kundershtaret e tij filluan ta keqinformojne Sulltan Selimin gjoja se Ahmet Pash Dukagjini ishte pjese e protestave qe organizonin Jeniçeret. Per shkak te ketyre inromacioneve Sulltan Selimi merr vendimin per ekzakutimin e tij. Ahmet Pash Dukagjini vdiq ne vitin 1515.
2. Xhamia e Bajraklis Prizren eshte xhamia me e rendesishme per qytetaret dhe sigurisht per besimtaret myslima te Prizrenit dhe jo vetem. Xhamia ka nje siperfaqe prej 1907 m2 nga e cila brendesia e saj eshte 771 m2. Ndersa oborri i saj ka nje siperfaqeje prej 1.136 m2. Xhamia ka minare dhe kuben qendrore. Xhamia ka 27 dritare, nje dere hyrse kryesore dhe pese hyrje anesore.  Ne deren hyrse te xhamise me shkrim osman ka te shkruar: "Kjo xhami eshte ngritur ne vitin 981 hixhri, nga Gazi Mehemet Pasha i cili e nuk e ka ndertuar kete xhami per shyhret (bukuri) por per hir te Allahut ti sherbej qytetit te Prizrenit." Ne oborrin e xhamis ndodhe dy dyre hyrse. Ne brendesi xhamia ka Mihrabin (vend ku drejton faljen e namazeve imami) si dhe Mimberin (vend me shkall ku imami mbah predikimin e dites se xhuma dhe bajrameve), Kursi (vend ku mbaj vaiz imami), Mafili (vend ku qendron Muezini). Ne mermeret e perdorurar brenda ka te shkruar "Bismilahir Rahmanir Rahamim". Po ashtu brenda xhamis ndodhe dhe dy sahat (ore) te kohes se perandorise osmane. Perveç ketyre, xhamia e Bajrakli eshte e rendesishme dhe per faktin historik se ne kete xhamia jane mbajtur Kuvendet e Lidhjes se Prizrenit perkitazi me 10 qeroshor 1878. Xhamia e Bajraklis eshte monument i mbrojtur me vendim nr.1442/57  eshte "Monument i trashegimise kulturore ne Kososve" i kategorise "arkitekturore".
3.Medreseja qe ndertoj Gazi Mehmet Pasha ishte nder me te vjetrat jo vetem ne Prizren por pothuajse ne tegjithe zonat e tjera. Medreseja ka funksionuar deri ne vitin 1947 ku okupatori serb e mbylli me dhune.
4. Ne tyrben e tij sot jane vendosur doreshkrime dhe libra te vjetra te prejudhes osmane si nje Kur'an i vitit 1312.